کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی تهران

وب نوشت گروهی کتابداران دانشگاه علوم پزشکی تهران

کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی تهران

وب نوشت گروهی کتابداران دانشگاه علوم پزشکی تهران

تا اواسط برگزاری نمایشگاه کتاب

دوستان و همکاران عزیز از نمایشگاه چه خبر؟

از آنجایی که مسولین همیشه لطفشون شامل حال ما می شه، اصلاً دوست ندارند که همه رویدادها برامون تکراری و کسل کننده باشه، به همین خاطر امسال با برپایی نمایشگاه در محل مصلی هیجانات جدیدی رو برای ما رقم زدند.

روز اول نمایشگاه (12 اردیبهشت ) که به همراه همکاران مراجعه کردیم بیشتر احساس کردیم تو یک پارک قدم می زنیم و آثاری از برپایی نمایشگاه نبود. باجه هایی با عنوان توزیع نقشه و راهنما تعبیه شده بود ولی در هیچ یک از آنها اثری از نقشه و کسی که حداقل خودش راهنما باشه نبود. هیچ تابلو و نقشه نصب شده در جایی هم به چشم نمی خورد. خلاصه به دنبال جمعیت که حرکت کردیم به طور تصادفی وارد سالن کتابهای فارسی شدیم که در طبقه بالای آن سالن نمایش کتابهای خارجی بود. جالبه که کتابهای لاتین همه آماده نمایش و فروش بودند ولی در طبقه کتابهای فارسی هیچ غرفه ای کتابها رو از جعبه خارج نکرده بودند و حتی روز چهارم نمایشگاه هم که مراجعه کردیم تا بعد از ظهر یکی از معروفترین ناشران کتب فارسی در زمینه پزشکی هنوز در حال بازکردن جعبه ها و چیدن کتابها بود. در بخش ریالی به مدت چند ساعت برق قطع شد که هیچ یک از ناشران قادر به جستجوی کتاب، فروش و صدور فاکتور نبودند.

در بخش فارسی، سالن ناشران عمومی به نظر من نسبت به نمایشگاه قبلی وضعیت مساعدتری داشت و یک کار خوب دیگه جدا کردن ناشران کتابهای پزشکی بود که از اتلاف وقت بسیار جلوگیری می شد.

ولی بدترین بخش آن مربوط به ناشران دانشگاهی بود که متاسفانه خرید ما هم مربوط به همین قسمت بود. این بخش در زیر چادر در گوشه ای از میدانگاهی مصلی قرار داشت که از کمترین امکانات که داشتن حداقل یک نور مناسب است برخوردار نبود. ناشران با کمبود جا مواجه بودند و اکثر آنها حتی یک فهرست از انتشارات خود نداشتند و امکان بازید هم از داخل غرفه فراهم نبود.

البته هنوز خرید ارزی نداشتیم که بشه از وضعیت یک جمع بندی کرد و بسیاری از موارد طی روزهای بعدی نمایشگاه به تدریج و احتمالاً تا روز آخر روبراه و مرتب می شود. انشاءالله.

وظایف گمشده کتابداران ۲

آنچه که باعث شد قسمت دوم این مطلب را بنویسم واکنش های متفاوت همکاران کتابدار به مطلب آقای مرادی بود٬ البته همگی این دوستان حق دارند٬ نباید پیشداوری کرد اما به نظر می رسد بهترین راه حل ممکن همان است که آقای مرادی هم به آن اشاره کردند ٬ شاید کمیته فنی کتابداری کتابخانه مرکزی (البته اگر اختیاراتی در این زمینه داشته باشد) بتواند این مشکل و مشکلاتی مانند این را تا حدودی حل نماید. با احترام به نظرات تمامی دوستان٬ بدیهی است که نباید بین نیروهای جدید و قدیم خط قرمز کشیده شود٬ اما آنچه هم اکنون در کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی جریان دارد به نظر می رسد فرایندی توام با موازی کاری و عدم هماهنگی حتی در کتابخانه های دانشکده ای است. حتی بدون تحقیقات گسترده و با نگاه مختصری به آنها٬می توان احساس کرد که اولین و اساس ترین مشکل این کتابخانه ها کمبود یا عدم توزیع مناسب نیروی انسانی کتابدار است. آنچه توسط بنده مطرح شد تنها اشاره ای به این مسئله مهم بود که شخصا به شدت درگیر آن هستم٬ اگر مدیریت محترم وبلاگ احساس می کنند که طرح چنین مباحثی موجب خدشه وارد شدن به وجهه علمی وبلاگ است٬ از نظر بنده حذف مطب ارسالی مربوطه بلامانع است٬ اما اگر این وبلاگ برای ایجاد ارتباط نزدیک کتابداران دانشگاه ایجاد شده است بنابراین حرف ها را باید زد. می دانم حل چنین مشکلاتی ممکن است وقت گیر و بعضا به ضرر یا نفع برخی افراد ذینفع باشد (شدیدا بدون سوگیری) لیکن اگر همگی با هم سعی کنیم از موانع عبور کنیم مطمئنا موفق تر خواهیم بود تا اینکه هر کسی به تنهایی به فکر نجات خودش باشد.

۲۱ نفر نیروی جدید در کتابخانه های قدیمی

اهمیت یادداشت با عنوان وظایف گم شده کتابداران بیش از آن بود که به درج یک کامنت اکتفا کنم. خانم کرمی در آن یادداشت به تقسیم نادرست وظایف در کتابخانه اشاره کرده بودند.

یادم هست که آقای میرزایی در یکی از اولین یادداشتهای این وبلاگ با عنوان بی بهانه نوشتند: با نگاهی به استانداردهای نیروی انسانی کتابخانه های دانشگاهی، کمبود نیروی انسانی متخصص به خوبی نمایان می گردد. این کمبود قطعا یکی از عوامل اصلی کمرنگ بودن فعالیت های حرفه ای در سطح دانشگاه می باشد. در این راستا به منظور تقویت نیروی انسانی کتابخانه ها، در سال ۱۳۸۴تعداد 21 نفر از فارغ التحصیلان کتابداری و اطلاع رسانی جذب و مشغول به کار شدند تا در راستای اهداف پیش بینی شده در سند راهبردی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه و به منظور تقویت فعالیت های کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فعالیت نمایند.

این ۲۱ نفر (که من و خانم کرمی هم جزو آنان هستیم) نیروهای تحصیلکرده ای هستند که وارث تمامی مشکلات ساختاری موجود در کتابخانه ها هستند. کتابخانه هایی که  روال کار در اکثر آنها به گونه ای غیرحرفه ای انجام می شده و یا می شود. (در کتابخانه ای که من استخدام شدم بخش خدمات فنی وجود نداشت و  از نرم افزار استفاده نمی شد . هنوز بخش سفارشات نداریم و کارهای نمایشگاه روی سرم ریخته و....)  این مشکلات به خصوص در کتابخانه های بیمارستانی و کتابخانه های مراکز تحقیقاتی دو چندان است. یکی از این ۲۱ نفر را می شناسم که کوچکی و مهجور بودن کتابخانه چنان وی را دلزده نمود که بخش خود را عوض کرده و به مکانی نزدیکتر به اتاق ریاست آن مرکز نقل مکان نمود. (هرچند من اگر جای ایشان بودم چنین نمی کردم.)

به هر روی توصیف شرایط موجود اولین گام است. اما مهم تغییر شرایط است. برای تغیییر نیز باید انرژی صرف کرد و مسیرهای بالقوه  اداری و قانونی را امتحان کرد و با مدیران موثر سازمان ارتباط گرفت. من اعتقاد دارم که علیرغم تمامی مشکلات موجود ساختاری باز راه برای اصلاح ساختار بسته نیست.

دوستان عضو در کمیته فنی کتابخانه مرکزی می توانند بهبود و نوسازی وضعیت کتابخانه ها را با جدیت دنبال کنند و نتیجه پیگیری های خود را در همین وبلاگ (به عنوان رسانه کمیته فنی) منتشر کنند تا حمایت کلیه کتابداران مراکز را به دست آورند.

به گمان من نباید از کنار کاستی ها گذشت. چندی پیش خانم کرمی مطلبیدر وبلاگ گروهی نوشتند  مبنی بر محدود کردن کتابداران دانشگاه در کلاسهای ICDL به چهار مهارت اولیه. در حالیکه اگر یک گروه باشد که دانستن اکسل و اکسس برایشان الزامی باشد کتابداران هستند. (الان کتابهای کتابخانه ما در اکسل ثبت می شوند) خوب. من همان موقع گفتم که نامه بنویسیم و من هم پایه پیگیری هستم. اما خبری نشد. برای اصلاح کاستی ها لازم نیست از گام های بزرگ شروع کنیم. کمیته فنی می تواند از همین مورد شروع کند. مگر نه؟

وظایف گم شده کتابداران

با سلام. می دانم که اکثر همکاران و کتابداران عزیز این روزها هر یک به نحوی درگیر نمایشگاه کتاب و خرید منابع و غیره... هستند. اما برای من به عنوان یک کتابدار همیشه سوالاتی مطرح بوده که زیاد بی ربط هم به نمایشگاه کتاب نیستند و آن شرح وظایف کتابداران است خصوصا آن قسمتی که مربوط به کارهای سفارشات و نمایشگاه کتاب است. به نظر می رسد در اکثر کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی شرح وظایف روشنی برای کتابداران وجود ندارد یا اگر هست ارثیه سالها پیش است که به همان صورت باقی مانده و تقریبا غیر قابل تغییر است. البته این مسئله از زوایای گوناگون باید مورد بررسی قرار گیرد. درست است که در این وبلاگ مجال پرداختن به مسایلی این چنینی وجود ندارد و اصولا از نظر آیین نامه ای هم نباید وارد جزئیات صنفی شد اما سوال من این است که بالاخره این مشکلات را چه مرجعی باید حل کند آیا باید منتظر سازمان مدیریت و برنامه ریزی بمانیم تا چنین شرح وظایفی را برای ما بنویسد یا منتظر مقامات دیگر در دانشگاه باشیم و انتظار داشته باشیم آنان مشکل ما را حل کنند یا کماکان مانند گذشته به شیوه های غیر رسمی و متعارف آن را حل نماییم و یا اینکه انتظار داشته باشیم کتابخانه مرکزی دانشگاه به عنوان متولی این کار حداقل به مطرح کردن موضوع بپردازد. ناهماهنگی در چارت سازمانی کتابخانه ها و پست های کتابداران هم در کنار عدم وجود شرح وظایف روشن علی الخصوص برای مستخدمین جدیدتر مشکلات بیشتری بوجود می آورد. به عنوان مثال:آیا باید فهرستنویسی و نمایه سازی منابع را یک غیر کتابدار(در مقطع دیپلم) انجام دهد (بدون اساعه ادب به کتابداران عزیز تجربی) و در کنار آن کارهای ثبت منابع و آماده سازی را یک کارشناس کتابداری انجام دهد؟
آیا تدوین شرح وظایف مدون و متمرکز توسط کتابخانه مرکزی و ابلاغ آن به کتابخانه های تابعه تا حدودی این مشکلات را حل نخواهد کرد؟ مثال فوق تنها یکی از مشکلات موجود است٬ مطمئنا نتایجی که از چنین تقسیم کاری بوجود خواهد آمد به هیچ عنوان به نفع کتابخانه ها نخواهد بود. آیا کتابخانه مرکزی تا کنون موجودی کتابخانه ها را در نرم افزارهای آنان از نظر صحت و سقم ورود اطلاعات و معضلات و مشکلات آنها را بررسی کرده است؟ ممکن است نتایج بسیار اسف باری را بدست آید!

آب گرفتگی در نمایشگاه !

آب گرفتگی نمایشگاه کتاب

باران شدید بهاری دیروز مثل همیشه غافلگیرکننده بود. اما غیرقابل پیش بینی نبود. از آب گرفتگی معابر و بسته شدن اتوبان تهران کرج و ... بگذریم که به این غافلگیری ها عادت کرده ایم. خبر جدید آب گرفتگی رواق شرقی مصلی تهران و در نتیجه از بین رفتن کتابهای برخی ناشران بود.

راستی فکر می کنید پیش بینی آسیب پذیری نمایشگاه های چادری غیرممکن است؟ می خواهید سندی نشان دهم مبنی بر هشدار یکی از ناشران در همین رابطه؟ مرتضی آخوندی - رئیس انجمن اسلامی ناشران تهران-  هشتم اسفندماه ۱۳۸۵ به خبرگزاری مهر گفته بود: اگر قرار باشد نمایشگاه کتاب را در محل پارکینگ ، محوطه آزاد و زیر چادرها برگزار کنند اشتباه دیگری مرتکب شده اند چون در اردیبهشت ماه که احتمال بارندگی وجود دارد به هیچوجه نمی توان نمایشگاه کتاب را در فضای آزاد برگزار کرد و تاکنون هر نمایشگاهی که در چادر برگزار شده به ناشران خسارت وارد کرده است .  (اصل خبر را ببینید.)

همچنین به گزارش روزنا سقف سالن‌کتاب‌های پزشکی طی این بارندگی آب پس داده و فضای اختصاص‌یافته به ناشران خارجی نیز با خطر آب‌گرفتگی مواجه شد و  ناشران خارجی که کتاب‌هایشان را زودتر از دیگر ناشران به مصلا‌ی تهران منتقل کرده‌اند، با مشکلا‌ت بیشتری مواجهند و کتاب‌هایشان در معرض خطر است.

روزنا افزوده :به این مسائل می‌بایست دشواری‌های دیگری را هم افزود، از جمله اینکه هنوز محل غرفه‌های ناشران مشخص نشده و تازه قرار است فردا دوشنبه مشخص شود؛ ضمن اینکه هنوز ناشران قادر نیستند برنامه‌ای مشخص برای روزهای حضور خود در نمایشگاه تدارک ببینند؛ چرا که اصلی‌ترین مساله یعنی محل غرفه‌ها نامشخص است.

در زبان فارسی ضرب المثلی داریم که می گوید: آزموده را آزمودن خطاست. اما نمی دانم چرا روش ما ایرانی ها در انجام کار، همیشه روش آزمون و خطاست!

هفدهم اردیبهشت، روز خرید کتابخانه ها از نمایشگاه!

چند نکته درباره نمایشگاه کتاب:

بیستمین نمایشگاه بین اللمللی کتاب تهران

۱. در صفحه اخبار و اطلاعیه های انجمن ناشران جدول زمانی خرید گروه های مختلف از بخش ارزی نمایشگاه درج شده است که برای خرید موسسات و کتابخانه ها از بخش یارانه ای نمایشگاه هفدهم تا بیست و دوم اردیبهشت ماه در نظر گرفته شده است. یعنی بعد از اساتید و دانشجویان. نتیجه این که ممکن است بسیاری از کتابهای ارزی پرطرفدار نمایشگاه تمام شود. البته در سالن یارانه ای نمایشگاه تنها کتابهای ویرایش اول قابل فروش بوده و کتابهای با ویرایش بالاتر (که اغلب کتابهای درسی دانشگاهی را شامل می شود) در سالن ریالی بخش خارجی و به قیمت آزاد قابل خریداری است. مثلا ویرایش شانزدهم طب داخلی هاریسون (دو جلدی آن) در سالن ریالی با قیمت ۶۵هزار تومان (توسط انتشارات غزال) در سالن ریالی عرضه می شود.

۲. بیستمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در حالی برگزاری می شود که وب سایت نمایشگاه بین المللی برای امسال روزآمد نشده است و این ضعف بسیار بزرگی برای یک نمایشگاه محسوب می شود.. البته این خلاء را امسال موسسه توزیع کنند گان کتابهای ناشران بین المللی (تکناب) یا همان انجمن ناشران پر کرد و من امسال کتابهای درخواست شده را در این وب سایت جستجو می کردم. (پی نوشت تکمیلی: البته امروز دهم اردیبهشت ماه از لینک آقای رجبی در وبلاگ گروهی کتابداران ایران وب سایت نمایشگاه را با آدرس جدید مشاهده کردم. ببینید:‌http://www.tibf.ir/defaultfa.aspx)

۳. یک سوال از دوستان : قیمت دلار به قیمت یارانه ای در نمایشگاه چند است؟ ۳۰۰ تومان؟ ۳۵۰ تومان؟ (پی نوشت تکمیلی: آقای میرزایی جواب دادند که قیمت دلار به همان مبلغ ۳۵۰ تومان محاسبه می شود.)

۴. برای مطلع شدن از اخبار نمایشگاه صفحه بیستمین نمایشگاه خبرگزاری کتاب ایران را ببینید.

۵. می دانم که همکاران احتمالا باید درگیر جمع آوری سفارشات نمایشگاه از اساتید باشند. ولی مطمئنا ثبت تجربیات دوستان در این وبلاگ بسیار مثمر خواهد بود.