ابرداده چیست؟

 به‌ داده‌های‌ توصیفی‌ درباره‌ داده‌ها و اطلاعاتی‌ که‌ برای‌ توصیف‌ یک‌ صفحه‌، در آن‌ صفحه‌ درج‌ شده‌، فراداده ‌(metadata) می‌گویند. مؤلف‌، عنوان‌ صفحه‌، زبان‌، موضوع‌، و کلیدواژه‌ها از جمله‌ عناصر این‌ داده‌ها هستند.
هر طرح‌ فرادادی‌ معمولاً خصوصیات‌ زیر را دارد:
- تعداد متناهی‌ اجزاء،
- نام‌ هر جزء،
- معنای‌ هر جزء.
معمولاً ساختار معنایی‌، تشریح‌کننده‌ محتوا، محل‌ نگهداری‌، خصوصیات‌ فیزیکی‌، نوع‌ (مثلاً متن‌، تصویر، نقشه‌ یا مدل‌) و شکل‌ (نگارش‌ چاپی‌، فایل‌ الکترونیکی‌) منبع‌ است‌. عناصر اصلی‌ فرادادی‌ که‌ دسترسی‌ به‌ اسناد منتشرشده‌ را فراهم‌ می‌کنند، پدیدآورنده‌ اثر، زمان‌ و مکان‌ نشر، و زمینه‌های‌ موضوعی‌ را شامل‌ می‌شوند. در مورد اطلاعات‌ غیررقومی‌ ] = غیردیجیتالی‌ [ از قبیل‌ مواد چاپی‌ مانند کتاب‌ و مجله‌، باید عناصر فرادادی‌ از قبیل‌- مثلاً- شماره‌ بازیابی‌ مورد استفاده‌ در کتابخانه‌ نیز اضافه‌ شوند تابه‌ مکانیابی‌ اطلاعات‌ کمک‌ کند.
مدلهای‌ گوناگونی‌ برای‌ درج‌ فراداده‌ در صفحه‌های‌ وب‌ وجود دارند که‌ به‌ دو مدل‌ از مهمترین‌ آنها اشاره‌ می‌کنیم‌:
- مدل‌ «چارچوب‌ توصیف‌ منبع‌» (آردی‌اف‌Resource Description Fraamework: RDF)،
- مدل‌«هسته‌ دابلین‌» (دی‌سی‌) (Dublin Core: DC).
مدل‌ «چارچوب‌ توصیف‌ منبع‌» از سوی‌ «کنسرسیوم‌ وب‌ جهانی‌» توصیه‌ شده‌. این‌ مدل‌، واژگانی‌ را که‌ توسط‌ «هسته‌ دابلین‌» و سایر واژگان‌ فرادادی‌ استاندارد پوشش‌ داده‌ نمی‌شوند، دربرمی‌گیرد. «کنسرسیوم‌ وب‌ جهانی‌» این‌ مدل‌ را بویژه‌ برای‌ استفاده‌ در سندهای‌ «ایکس‌ام‌ال‌» توصیه‌ کرده‌ است‌. «آردی‌اف‌» چهارچوبی‌ را برای‌ ارائه‌ هر نوع‌ فراداده‌ از هر شکلواره‌(schema)، در سطح‌ بسیار بالای‌ پیچیدگی‌ ارائه‌ می‌دهد.
«مدل‌ هسته‌ دابلین‌» در کارگاههایی‌ که‌ در 1995 در دوبلین‌ (اوهایو) برگزار شد توسعه‌ یافت‌ و شامل‌ 15 عنصر فرادادی‌ مشترک‌ برای‌ رسانه‌های‌ دیجیتالی‌ و غیردیجیتالی‌ (مثل‌ کتابخانه‌های‌ الکترونیکی‌، سنتی‌ و موزه‌ها) است‌. «هسته‌ دابلین‌» احتمالاً بیشترین‌ کاربرد را در جهان‌ دارد»

منبع :نشر الکترونیکی‌‌‌‌. تألیف‌: محمود بابائی‌