سلام به دوستان و همکاران کتابدار
نیاز به اطلاعاتی درباره نحوه اشتراک نشریات الکترونیکی و مزایا و معایب آن بر اشتراک نشریات چاپی دارم از همکاران نویسنده یا خواننده وبلاگ که اطلاعاتی در این زمینه دارند یا منبع یا منابعی اعم از مقاله یا کتاب فارسی یا انگلیسی در این مورد می شناسند خواهشمندم راهنمایی کنند. هر چند فکر می کنم سوالات من با تجربه عملی دوستانی که درگیر چنین مسایلی بوده اند بهتر پاسخ داده خواهد شد. من می خواهم بدانم که:
۱- در صورت اشتراک تعدادی نشریه خاص در سال مثلا ۲۰۰۷ آیا باید برای دسترسی به شماره های سالهای قبل هم هزینه اشتراک پرداخت کرد یا اینکه کل مجموعه یک جا ارائه می شود؟
۲- آیا می توان به صورتی از مجموعه یک فایل پشتیبان تهیه کرد و سال بعد دیگر آن را مشترک نشد؟ آیا این کار با قانون کپی رایت منافاتی ندارد؟
۳- سیاستهای معمول کتابخانه ها برای نحوه اشتراک منابع الکترونیکی به چه صورت است؟
با تشکر فراوان
1- بسته به سیاست ناشر، دسترسی به آرشیو مجلات تفاوت دارد. مثلا Elsevier علاوه بر سال اشتراک، دسترسی به آرشیو 5 ساله قبل را می دهد. ولی اکثر ناشرین ونیز ناشرانی که مجلات را به صورت تک مجله عرضه می کنند، در صورت اشتراک دسنرسی به آرشیو حداکثر تا 1995 را می دهند.
2- منافات دارد ولی در ایران هیچ چیزی با هیچ چیزی منافات ندارد. شما هم انجام بدید هیچ مشکلی پیش نمی یاد ولی اگر Systematic Download داشته باشید IPهای شما بسته خواهد شد.
3- خرید و اشتراک منابع الکترونیکی معمولا در دانشگاه تنها توسط کتابخانه های مرکزی انجام می شود. در این راه حرف و بحث زیاد است که واقعا اینجا نمی گنجد.
از پاسخ تان ممنونم آقای میرزایی. آیا در این زمینه مقاله یا کتابی می شناسی که اطلاعات کامل و مبسوطی ارائه دهد؟
نه. فکر نمی کنم کتابی در این زمینه باشد چون بحث خرید منابع الکترونیک بحث تقریبا جدیدی است. اطلاعات من حاصل تجربیات ۷ ساله خرید منابع الکترونیک برای دانشگاه و کنسرسیوم وزارت بهداشت و جلسات با کارگزاران و نمایندگان ناشران است.
در هر صورت اگر کمکی از دست من برآید خوشحال خواهم شد.
سرکار خانم کروی همکار محترم با سلام و عرض ارادت.
در تکمیل گفته های آقای میرزائی اضافه می کنم که برخی از ناشرین مانند ovidدر راستای اهداف جذب مخاطب و مشتری اصطلاحا perpetual rightدارند و با خرید نشریات هر سال شما یا سازمان شما مالک ابدی نسخه های همان سال می شوید.اما الزویر چون سیستم اجاره ای دارد نشریاتش را هوراه با چهار سال ماقبل خود در هر سال اجاره می دهد.در خصوص دانلود سیستماتیک این نکته را فراموش نکنید که با توجه به اینکه هنگام عقد قرارداد بین نماینده ناشر در ایران و سازمان متبوع خود معمولا icence agreementامضا می شود مبنی بر تعهد سازمان شما برای جلوگیری از دانلود سیستماتیک.اما اگر بتوانید با فاصله و عناوین مختلف کار دانلود را انجام دهید اتفاقی رخ نخواهد داد واین از مصادیق دانلود سیستماتیک نخواهد بود.فقط مقدار بیشتری وقت صرف خواهد شد.ضمنا شما در هر صورت برخی از عناوین را برای دانلود گزینش می کنید نه همه آنها را.
سیاست انخاب و خرید نشریات الکترونیکی چند سالی است که بصورت کنسرسیوم واز طریق وزارت بهداشت با نمایندگی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام می شود.یعنی با توجه به تیپ دانشگاهها تعداد مجلات انتخاب و اجازه دسترسی صادر می شود.مثلا در سال ۲۰۰۷ دو مجموعه الزویر و اوید با بیشتر از ۱۲۰۰ عنوان نشریه برای استفاده کلیه دانشگاههای علوم پزشکی کشور خریداری شد.